U pravoslavnim hramovima širom Srbije, Veliki petak i Velika subota obeležavaju se dubokom duhovnom posvećenošću i bogatim bogosluženjima koja vernicima približavaju Hristovo stradanje, smrt i pripremu za Vaskrsenje.
Veliki petak – dan Hristovog stradanja i Opela
Veliki petak, dan najdublje hrišćanske žalosti, posvećen je sećanju na raspeće Isusa Hrista na Golgoti. U večernjim časovima, u svim pravoslavnim hramovima služi se Opelo Hristovo – svečano bogosluženje koje obuhvata pevane statije, pesme koje izražavaju tugu zbog Hristove smrti, ali i nadu u Vaskrsenje.
Tokom Opela, iznosi se plaštanica – platno na kojem je prikazano Hristovo polaganje u grob. Nakon poklanjanja i celivanja plaštanice, ona se u litijskoj povorci iznosi iz hrama i nosi tri puta oko hrama ili manastira, simbolizujući Hristovo trodnevno počivanje u grobu. Vernici u tišini slede ovu povorku, a zatim prolaze ispod plaštanice, u molitvi i veri da će im taj čin doneti duhovni blagoslov i osnaženje. Po završetku ophoda, plaštanica se vraća u hram.
Velika subota – molitveno iščekivanje Vaskrsa
Velika subota, poslednji dan posta i žalosti u pravoslavnoj tradiciji predstavlja vreme tišine i molitve, dan kada se crkva seća Hristovog boravka u grobu. U ranim jutarnjim časovima, služi se Liturgija Svetog Vasilija Velikog – molitveno služenje koje označava kraj stradanja i uvertiru u radost Vaskrsenja. Tokom liturgije sveštenici nose tamne odežde koje, po čitanju Apostola zamenjuju svetlim, označavajući time radost predstojećeg praznika.
Dok Veliki petak protiče u znaku tuge i tihog saučešća, Velika subota donosi blagi nagoveštaj nade i duhovne pripreme za dolazak najvećeg hrišćanskog praznika – Vaskrsa, koji simbolizuje pobedu života nad smrću.
foto: Dunja info
